|
|
  

Stanisław Sieńkowski urodzony w 1898 roku w Sankt Petersburg w Rosji.

Sankt Petersburg, Rosja - 1903 rok. Rodzina Sieńkowskich. Od lewej: Zofia, Stanisław, Teofila, Maria i Jan Sieńkowscy. Zdjęcie zrobiono 27 kwietnia 1903 roku z okazji chrzcin Marii - córki Jana i Teofili Sieńkowskich.
Stanisław Sieńkowski urodził się w stolicy Rosji - Sankt Petersburg, w 1898 roku jako drugie spośród czworga dzieci Jana Sieńkowskiego - szlachcica herbu Prawdzic i matki Teofili Sieńkowskiej z Rymkiewiczów - szlachcianki herbu Lubicz.

Dziesięcioletni Stanisław Sieńkowski. Sankt Petersburg, Rosja - rok 1908.
Stanisław kończy szkołę podstawową a później męski oddział elitarnego gimnazjum, prowadzonego przez siostry zakonne Urszulanki, przy kościele parafialnym Sw. Katarzyny w Sankt Petersburg. W 1915 roku Stanisław rozpoczyna studia na Petersburskim Instytucie Leśnym na Wydziale Mierniczym, które kończy w ponad trzy lata.
Po ukończeniu studiów otrzymuje stopień mierniczego I klasy, po egzaminie końcowym. W trakcie studiów Stanisław kończy też obowiązkowy kurs na oficera rezerwy, który daje mu stopień podporucznika rezerwy w armii II Rzeczypospolitej.
W 1917 roku - po Rewolucji Październikowej - rodzina Sieńkowskich opuściła Sankt Petersburg i wyjechała do wsi Skrobotuny /szukaj pomiędzy jeziorami Szo i Suponiec - bardzo dokladna mapa rejonu wsi Skrobotuny w powiecie dziśnieńskim/ w gminie Prozoroki, w powiecie dziśnieńskim - okręgu wileńskiego, gdzie Jan Sienkowski, jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej i Rewolucji Październikowej, kupił niewielką posiadłość ziemską.

- patrz pomiędzy jeziorami Szo i Suponiec /bardzo dokladna mapa rejonu wsi Skrobotuny w powiecie dziśnieńskim/
W końcu grudnia 1918 roku - prosto po studiach - Stanisław, jako podporucznik rezerwy, zostaje powołany do Wojska Polskiego, żeby bronić Wilna przed sowiecką armią. Armia bolszewicka uderza na Wilno, na poczatku stycznia 1919 roku i zajmuje Wilno. Dopiero pod koniec kwietnia, tegoż roku, polskie wojsko - pod dowództwem Józefa Piłsudskiego - wypiera wojska sowieckie z Wilna i jego okolic.

Okolice Wilna - 1919 rok. Ceremonia podarowania sarny, marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Czwarty od prawej - marszałek Piłsudski, drugi od prawej - obok marszałka Józefa Piłsudskiego - podporucznik Stanisław Sieńkowski.
W połowie kwietnia 1921 roku Stanisław - już w stopniu porucznika, po awansie w 1920 r. - zostaje zwolniony z obowiązku służenia w czynnej armi, po zakończeniu wojny polsko-sowieckiej podpisaniem traktatu ryskiego, w marcu 1921 roku.

Rewel - 22 kwietnia 1921 roku. Zdjęcie dwudziestotrzyletniego Stanisława Sieńkowskiego - swieżo zwolnionego do rezerwy, ze służby w armi polskiej.
W listopadzie 1920 roku starsza siostra - Zofia - wyjechała ze Skrobotun w gminie Prozoroki, do Łomży, po wyjściu za mąż, za Czesława Szczęsnego, który jest zawodowym porucznikiem w 33 Pułku Piechoty, w Łomży. Stanisław podąża za siostrą do Łomży w 1923 roku - po ukończeniu studiów - uznawszy, że będzie miał może większe szanse życiowe w tej części Polski.
Wkrótce po przyjeździe do Łomży, Stanisław dostaje pracę w łomżyńskim magistracie. Jedną z pierwszych prac w jego karierze zawodowej - geodety - jest sporządzenie planów fortyfikacji okalających Łomżę - wybudowanych w latach 1898 - 1908, przez imperium rosyjskie, do ochrony jego granic i przeprawy przez rzekę Narew.

Stefania Białobrzewska żona Stanisława Sieńkowskiego . Łomża, 1925 rok.
W 1925 roku Stanisław Sieńkowski poślubia urodzoną w Łomży - 17 maja 1901 roku - Stefanię Białobrzewską - córkę Józefa Białobrzewskiego i Józefy z domu Wojciechowskiej. W latach 1926 - 1939 Sieńkowscy mieli ze sobą sześcioro dzieci - pięć córek i jednego syna. Pierwsze dziecko - córka Krystyna, rodzi się w Łomży, w 1926 roku. Druga córkę - Danuta, rodzi się w Łomży, w 1928 roku. Trzecie dziecko - syn Eugeniusz, rodzi się w Zambrowie , w 1931 roku. Czwarte dziecko - córka Teresa, rodzi się w Miastkowie k/Łomży, w 1934 roku. Piąte dziecko - córka Barbara-Radomiła, rodzi się w 1937 roku i umiera 07 października 1937 roku. Szóste dziecko - córka, ktorej ponownie dano na imię Barbara-Radomiła rodzi się w mieście Głębokie - siedzibie powiatu Dziśnieńskiego - na Litwie, w 1939 roku.
04 lutego 1937 roku Stanisław Sieńkowski otrzymuje depeszę zawiadamiającą o śmierci brata Konstantego. Przejęty ogromnym bólem po stracie brata, Stanisław tego samego dnia pisze wzruszający list, do domu rodzinnego, gdzie zmarł jego brat.
1 część listu.

2 część listu.

3 część listu.

4 część listu .


Stanisław Sieńkowski
Latem 1938 roku Stanisław wyjeżdża wraz z rodziną z powrotem na wileńszczyznę - skąd kiedyś przyjechał - i zaczyna pracę w urzędzie powiatu Dziśnieńskiego, w mieście Głębokie, obwodu wileńskiego jako pracownik do spraw urządzeń rolnych. Pracuje w starostwie aż do dnia 1 listopada 1940 roku, kiedy to zostaje aresztowany przez władze sowieckie.
Po agresji sowieckiej na Polskę , Armia Czerwona zajęła 18 września 1939 Głębokie i Berezwecz. Budynek byłego klasztoru Bazylianów - przylegający do Kościóła ŚŚ. App. Piotra i Pawła - przekształcony został przez NKWD na więzienie śledcze. Tu na poklasztornym dziedzińcu rozstrzeliwano skazanych na śmierć - przez doraźne sądy - a w czerwcu 1941 r., po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej NKWD dokonało masakry kilkuset więźniów politycznych, przetrzymywanych w Berezweczu w obrębie kompleksu poklasztornego.
Relacja wydarzeń poprzedzajacych aresztowanie Stanisława Sieńkowskiego, przedstawionych, przez córkę - Teresę Grażynę Nosarzewską z domu Sieńkowską - widzianych oczami siedmioletniego dziecka.

Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła w Berezweczu z przylegającym, po lewej stronie, poklasztornymi budynkami zakonu Bazylianów - skasowanego w 1839 roku. W okresie II Rzeczypospolitej kościół był użytkowany jako kościół katolicki a poklasztorne budynki - jako kwatera Korpusu Ochrony Pogranicza II Rzeczypospolitej. Tu, w sąsiadujących z kościołem, poklasztornych budynkach /po lewej stronie kościoła/, rozstrzelano Stanisława Sieńkowskiego i kilkaset innych więźniów.
Stanisławowi Sieńkowskiemu postawiono zarzut utworzenia - razem z innymi oskarżonymi - podziemnej organizacji, która postawiła sobie za cel obalenie władzy radzieckiej, przez akcję zbrojną. Wyrokiem Trybunału Wojskowego ZSSR z dnia 20 marca 1941 roku, Stanisław Sieńkowski zostaje uznany winnym postawionych mu zarzutów i zostaje skazany na najwyższy wymiar kary - rostrzelanie.

Zasadność wyroku potwierdza Kolegium Wojskowe Sądu najwyższego ZSSR na posiedzeniu z dnia 25 kwietnia 1941 roku. Stanisław Sieńkowski zostaje rozstrzelany 21 maja 1941 roku, na dziedzińcu poklasztornego więzienia w Berezwecz.
Po inwazji III Rzeszy na ZSRR NKWD podjęło likwidację więzienia (patrz Masakry więzienne NKWD 1941 ). Kilkaset osób zlikwidowano wcześniej w byłym klasztorze, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1,5 km) w kierunku Połock - Witebsk . Po opuszczeniu Berezwecza przez Armię Czerwoną mieszkańcy miejscowości dotarli na teren poklasztornego więzienia. Za kompleksem budynków, w niezasypanych dołach, leżały okaleczone ciała. Z wewnątrz poklasztornego więzienia - po rozbiciu świeżego muru - wysypały się ciała tych, których zamurowano żywcem.

Powtórnie słuszność wyroku śmierci i jego wykonania zostaje potwierdzona współcześnie, przez władze Republiki Białoruskiej w 1998 roku.
Po orzeczeniu wyroku, na Stanisławie Sieńkowskim, NKWD zatrzymało jego żonę Stefanię i pięcioro dzieci - w wieku od dwóch do trzynastu lat. Powiedziano im, że zostają zabrani do ich ojca i męża - Stanisława. Wsadzono ich do wagonu kolejowego i wywieziono na Syberię , do miasta Barnauł w Kraju Ałtajskim, gdzie spędzili pięć lat zanim pozwolono im wrócić z powrotem do Polski, w 1946 roku. Dopiero po ponad 50 -ciu latach dowiedzieli się, że ich ojciec i mąż został zamordowany w poklasztornym NKWD-owskim miejscu kaźni w Berezwecz, na przedmieściu miasta Głębokie, gdzie mieszkali.
Ponieważ kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła - przez wielu gości odwiedzających miasto Głębokie i jego mieszkańców, rozpoznawany był jako miejsce martyrologii - decyzją władz ZSRR został zburzony w 1970 roku, żeby zakończyć jego sakralną rolę. Kiedy w 1966 roku, Maria Szanter - siostra Stanisława - razem z córką Zofią Szczesną, odwiedzają Głębokie - zabytkowy, barokowy kościół, pobudowany w 1760 - tych latach, jeszcze stał.
Budynek poklasztorny Bazylianów przetrwał i użytkowany jest nadal współcześnie, jako więzienie. Rozmyślne użytkowanie budynków poklasztornych - w charakterze więzienia - skuteczne zabezpiecza cały kompleks pokościelny przed tymi, którzy pamiętając o tym miejscu martyrologii, chcieliby przyjść tutaj, żeby złożyć hołd zamordowanym członkom swoich rodzin i pomordowanym mieszkańcom tego miasta i regionu.

  
|